Trabzonlu Bir Değere Bakış: Osman Turan
Bir siyasetçi, bir münevver ve tarihçi olan Osman Turan 1914 senesinde Trabzon ili Çaykara ilçesi Soğanlı köyünde doğmuştur. Babası Hasan Ağa, Annesi Şahzene Hanımdır. Osman Turan’ın soyuna baktığımız vakit Kuranoğulları olarak bilinen ağa soyundandır. Osman Turan’ın ataları Fatih 1461 yılında Trabzon’u fethettiği zaman buraya yerleşmiştir. Turan soyadını 1934 yılında almıştır. Babası Hasan Ağa I.Dünya Savaşı sırasın’Da Erzurum’da şehit düşmüştür.
Osman Turan eğitim kavramını soyut olarak ele almamaktadır. Eğitimden kastı, Türk milli eğitimidir. Eğitimin ise, Türk kültürü çerçevesinde yapıldığı sürece milli olabileceğine inanmaktadır. Türk toplumunun tarih boyunca din ve devleti, mülk ve milleti muhafaza etmeye, geliştirmeye yönelik bir eğitim sistemi uygulandığını ifade etmektedir. Osman Turan’a göre eğitimin üç boyutu vardır. İnsani boyutu, milli boyutu ve dini boyutu vardır. Eğitimi bu üç yolla nesillere aktarmak gerekmektedir. Zira eğitim yoluyla insani boyut ferdi evrenselliğe, milli boyut ferdi milli kültüre ve Türklüğe, dini boyut ferdi İslamiyet’e götürür ve böylece üçünü bir fertte ve toplumda bir bütün haline getirir. Bu ise insani şuurun, milli şuurun, dini şuurun bir kültür yumağı haline gelmesi neticesini doğurur. Bu takdirde milli, dini, insani değerler toplumda zıt unsurlar olmaktan çıkar, değerler bütünü haline gelir.
Osman Turan’a göre Türkçe eğitim sağlanmalıdır. Bunun yanı sıra tarih eğitimi ve din eğitimi kesinlikle verilmelidir.
Manevi kalkınmanın temeli ahlaktır. Ahlakın en önemli temeli dindir. Özellikle Türk milleti söz konusu olduğunda ahlakın tamamen din temelli olduğu bir gerçektir. Manevi kalkınmayı sağlamak ise devletin görevidir. Dolayısıyla ahlaki kalkınmaya hizmet edecek din eğitimi vermekte devletin en önemli görevleri arasındadır. Din eğitiminin kesintiye uğraması laikliğin yanlış algılanmasından kaynaklanmaktadır.
Osman Turan, din derslerinin okullarda verilmesi yanında mesleğe yönelik din eğitimi ve öğretimine de önem vermektedir. İmam Hatip Liseleri ve İlahiyat Fakültesi üzerinde önemle durmaktadır. İmam Hatip Liselerini savunduğu yazılara baktığımızda o bu okulların irtica adı altında anılmasının sol ideolojilerin zorlaması ile olduğu kanaatindedir.
Osman Turan’a göre din ve din öğretimi sadece ferdi ve sosyal bir ihtiyaç değil, aynı zamanda milli ve kültürel bir zorunluluktur. O dini milleti millet yapan unsurlardan görmektedir.
Not: Eskişehir Türk Ocağı 4. Gençlik Kurultayı sırasında sunduğum tebliğin bir bölümü.
